RECENSIE /. Binnenstebuitenwereld
De taal als een vlijmscherp fileermes
In het titelgedicht van de bundel worden we voorgesteld aan een ‘zij’ die zich neerlegt ‘als een hemellichaam, verbeeldt zich, herinnert zich.
Haar wereld is er om te overleven in anderen, andere anekdotes.
Een vrouw als een verhaaltje dus. Ze bestaat niet echt, ze gelooft in zichzelf. Het gedicht werkt die wereldbeschouwing uit:
Avond van opengebroken wit (…) Een vrij rondzwevend bewustzijn zoemt om ons hoofd (..) Zelfadoptie. Twee oploskinderen in zorgeloze zelforganisatie.
Het is me onduidelijk of de vrouw van taal, lastiggevallen door een mug haar kinderen beziet, maar helder is wel dat deze drie geen contact hebben. De kinderen bestaan wel en niet tegelijk. Polet schetst een wereld die in het duister tast over haar bestaan, maar wel een idee heeft van te bestaan. Bij Polet moet je erom grinniken. Hij mixt een vervreemde kijk op de wereld, angstwekkend en ontluisterend, met cynische humor en compassie voor het menselijk tekort:
Alles bezien met één koud oog en een
warm oog.
Maar hij stelt zich als verteller niet boven ons, is niet als dichter dat eerder genoemde vrij rondzwevende bewustzijn, want het gedicht stelt een vraag over waar de echte wereld is.
Polet laat je als lezer ervaren dat de je niet objectief naar de werkelijkheid kunt kijken omdat deze bestaat bij de gratie van je eigen bestaan. De wereld verwijst je naar jezelf terug, omdat jij hem ziet. Ondertussen weet Polet wel de taal als een vlijmscherp fileermes te hanteren om dat te tonen. Polet schrijft eigenlijk sinds de jaren ’50 al over deze filosofische visie. Maar steeds scherper formulerend, met steeds meer afstand, humor, overstijgt hij zichzelf. Hij maakt zijn eigen filosofie ook tot deel van die binnenstebuitenwereld, door hem en de dichter die hem beschrijft zelf ook weer in die wereld neer te zetten. Polet is een groot dichter, op eenzame hoogte boven de massa.
Hanz Mirck
Binnenstebuitenwereld
Sybren Polet
Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2008
ISBN 9789028422599
€ 15,90
Verscheen eerder in Krakatau 52
krakatauonline.wordpress.com 